Het ontstaan van de Carnavals Vereniging de Paverts (1958 tot 1961)

 

IN HET BEGIN

Kunst Na Arbeid:
Muziekvereniging Kunst Na Arbeid (onder voorzitterschap van Hent Derksen en als dirigent melkboer Gert Bisselink) luistert al jarenlang alle evenementen in Zeddam op met vrolijke en ernstige klanken. Zoals alle muziekverenigingen in de omgeving is ook de Zeddamse Harmonie blij als ze de eindjes aan elkaar kan knopen. Dit betekent dat er nauwelijks toekomst is voor parasitaire lasten zoals aanschaf van een nieuw hulptrompetje.
Het tenue bestaat uit de dagelijkse kleding en alleen een pet laat zien dat de mensen tot ‘t eigen gezelschap behoren. De zaken gaan niet best en de harmonie boert aardig achteruit.

Supportersvereniging:
Toch dragen veel Zeddammers hun harmonie een warm hart toe. Voorzitter Hent Derksen (één van de actiefste Zeddammers in ‘t verenigings- en organisatorische leven) weet dat en brengt één en ander ter sprake bij een aantal Zeddammers die er ook zo tegenaan kijken. Zij vinden dat de harmonie niet alleen met handgeklap, maar ook met geldmiddelen gesteund moet worden.

De koppen worden bij elkaar gestoken en de oprichting van “De Supportersvereniging van Harmonie Kunst Na Arbeid” wordt een feit. Uiteindelijk zal blijken dat zowel de harmonie als de Zeddamse carnaval zich gelukkig mogen prijzen met het initiatief van deze mensen, te weten:

• Jaap Hoogland (voorzitter)

• Wim Kumeling (secretaris)

• Theo van Ditshuizen (penningmeester)

• Jan Derksen (bestuurslid)

• Jozef Braam (bestuurslid)

Met name Jan Derksen, zoon van voorzitter Hent Derksen, is voor het idee te vinden en wordt dan ook de eerste grote “animator”.
Tactiek is de initiatiefnemers niet vreemd. Zo wordt Jozef Braam uit Vethuizen erbij gehaald vanwege “zijn ingang bij de boeren” en Theo van Ditshuizen vanwege zijn contacten die hij van bedrijfsmatige aard heeft.
Wim Kumeling is al een tijdje actief in het bestuur van de voetbalclub, Jan Derksen kent alles en iedereen in Zeddam en Jaap Hoogland geniet in Zeddam ook het nodige aanzien. Jaap wordt mede vanwege het feit dat hij wat ouder is en vanwege zijn postuur voorzitter. Zo waar een krachtig gezelschap.

Doel:
Het doel van De Supportersvereniging Kuns Nao Arbeid is eenvoudig: zoveel mogelijk geld voor de Harmonie bij elkaar krijgen, zodat dit uiteindelijk de gehele Zeddamse gemeenschap ten goede komt.
Iedere Zeddammer kan (voor die tijd toch niet gering bedrag van ƒ 10,–) lid/supporter worden. De toedertredende middenstand voelt zich al snel moreel verplicht op deze manier hun steun te betuigen en is vanaf het begin goed vertegenwoordigd.

Tot de allereerste leden behoren o.a. schilder Rutjes en Toon Rutjes van de Schapenweg.
Ook een jaarlijkse verloting (trekking zondags met de kermis) moet bijdragen de kas van de harmonie te spekken.

Carnaval:
Van carnaval is nog geen sprake, dat heeft met de Harmonie of met de Supportersvereniging niets te maken. Hoe het in die tijd zit in bijvoorbeeld ‘s-Heerenberg en Elten is niet duidelijk, maar in Zeddam wordt er dan nog niets aan gedaan.

Tegenprestatie:
Als tegenprestatie voor de financiële bijdrage wordt er voor de muziekliefhebbers en supporters in november een leuke avond georganiseerd met een muziekstuk en gelegenheid tot dansen. Hier wordt dankbaar gebruik van gemaakt, want het is voor de meeste mensen nog één van de weinige gelegenheden in het jaar dat er buitenshuis een gezellig feest gehouden kan worden.

1959 slaan wij over en pakken de draad weer in 1960 op.

CARNAVAL IN ZEDDAM 1960

Prins Willem I is de eerste proclamatieprins.

Eerste carnavalsavond:
1960 is het eerste jaar waarin sprake is van carnaval in Zeddam.
Als tegenprestatie voor de financiële bijdrage aan de supportersvereniging besluit het bestuur dit jaar ook een gezellige avond te organiseren voor de leden van de harmonie en de supportersvereniging. Omdat er in de omliggende plaatsen steeds vaker berichten over carnaval verschijnen, komt men op het idee om de avond geheel in het teken van carnaval te laten plaatsvinden. Het bestuur werkt dit plan enthousiast uit, zonder meteen de bedoeling te hebben hier een blijvende traditie van te maken.
De avond wordt aangekondigd als carnavalsavond en vindt plaats in de zaal van Leo Kleinpenning, midden in het dorp.

De eerste prins:
Een carnavalsavond zonder prins is niets waard. Na wat overleg besluit men Willem Kleinpenning van het café te benaderen om voor die ene avond deze taak op zich te nemen. Als groot liefhebber van humor en als amateur-artiest (o.a. Dorus, maar ook later tijdens de carnavalsjaren) stemt Willem in. Het ging immers, maar om één avond, zonder verplichtingen. Willem wordt bijgestaan door twee narren (de voorlopers van de huidige adjudanten), namelijk Theo Verstegen en Joep Rikken. Voor Theo Verstegen blijkt dit het begin te zijn van een lange carnavalscarrière: hij zou namelijk nog zeven jaar lang nar blijven.

Willem wordt dus de eerste prins, door het bestuur uitgezocht, benoemd en omkleed. Er is nog geen sprake van stemming of tradities zoals die later zouden ontstaan. Stemmen op een prins komt pas veel later.

Voorafgaand aan de proclamatie verschijnt Willem op een gewone carnavalswagen. De komst van de prins wordt aangekondigd met muziek, een trek in de wagen en drie paarden ervoor. Dat maakte veel indruk! Willem wordt intussen uit zijn "soefellust" (luie stoel) gehaald, naar het toneel gebracht en verrast iedereen met zijn optreden.

Geslaagde avond:
De avond wordt een groot succes. Jong en oud vermaken zich uitstekend. Opvallend is dat veel mannen op de foto’s een hoge bolhoed dragen, vaak met een bloem erin, en natuurlijk een fles op tafel. Het geheel doet nog sterk denken aan een gezellige kermisavond, maar dan in carnavalsstijl.

De Prins van s-Heerenberg (Piet van Raaij uit Doetinchem) maakt op deze eerste carnavalsavond meteen zijn opwachting.

Penningmeester:
Penningmeester Theo van Ditshuizen kan tevreden zijn: niet alleen is de carnavalsavond een succes geworden, maar ook het financiële resultaat van het hele jaar. Het doel is bereikt: er stroomt geld van de supportersvereniging naar de harmonie.

Daarnaast heeft ook een loterij bijgedragen, evenals de zeer bereidwillige medewerking van zaalhouder Leo Kleinpenning. Leo hanteert schappelijke prijzen voor de jonge organisatie.

Carnavalisten?:
In vergelijking met de jonge, maar echte carnavalsverenigingen in de omgeving, is het opmerkelijk dat de basis voor het carnaval wordt gelegd door een vereniging die het organiseren en promoten van carnaval eigenlijk niet als doelstelling heeft. Het is dus ook niet de bedoeling dat de leden van deze supportersvereniging carnaval gaan organiseren.

Alle bevolkingsgroepen van Zeddam zijn in de supportersvereniging vertegenwoordigd, en zelfs een enkele middenstander voelt zich min of meer gedwongen om deel te nemen.

Bijzonder en misschien zelfs uniek is het feit dat de Zeddammers in de beginjaren aan carnaval meededen zonder dat ze het zelf echt in de gaten hadden (bijvoorbeeld: mevrouw Braam-Steinringer van de Boerenleenbank!).

't Tweede jaar carnaval in Zeddam. Wat heeft Zeddam. Geen Gildebongerd, geen Zeddam Zuid, geen dure huizen aan de Groene Weg. Zeddam is nog niet helft zo groot als in 't jubileumjaar 1994. De Delweg is niet lang aangelegd en de mensen die daar sinds kórt in de Oostenrijkse woning zijn wonen kijken Over rogge, haver of suikerbieten na de Terborgseweg. Hoezo trottoirs en, gras langs de wegkant! Riolering? Zinkputten! Economisch staat het allemaal nog bar schamel voor. Er wordt nog aan grote gezinsleven gedaan en vader gaat met de fiets naar Doetinchem toe voor het werk. Moeders doet de was nog met de hand.En in de winter worden er nog kolen gehaald bij de boerenbond of Menting van de molen.Een enkeling rijdt op een Sparta bromfiets rond of een DKW-motorfiets . Zoals overal in Nederland moeten de moeilijke jaren 50 vergeten worden.En hoopt iedereen op betere tijden.

Doorgaan Het spontane idee van de supportersvereniging van harmonie "Kunst Na Arbeid" van vorig jaar om in Zeddam iets aan carnaval te doen moet opvolging vinden. Daarom is met name het bestuur van de supportersvereniging het er wel over eens. Maar hoe? En waarmee? Het is eigenlijk de bedoeling dat de supportersvereniging geld overhoudt voor "de muziek", dus geld investeren in het carnaval? Wat is het carnaval eigenlijk? Veel mensen hebben er toch mee te maken. In Silvolde deden ze dat al wat aan. En in Elten, maar daar hadden ze in de optocht mis met een wagen 't publiek in gesmeten en was de optocht meteen weer voorbij. Het enthousiasme wint. Wij doen 't nog een keer!

Weer Willem: Willem Kleinpenning komt op de tweede carnavalsavond voor de tweede keer als prins carnaval te verschijnen. De eerste keer is hem goed bevallen en op de vraag van hi-j het niet nog een keertje wil zijn zeit-e grij jao. Er zit namelijk al wat schot in de zaak, want de avond zal deze keer voorzien worden van 'n heuse Raad van XI. Doen dus! Van deze presentatie als prins wordt al meer werk gemaakt. Hij komt tevoorschijn uit een vaartje 'tegen de nieuwe opschudding in de zaal teweeg brengen'. Hoe kan dat nu met zijn aankomst? 't Antwoord is simpel. 't Vatbier staat boven 't soeffleursgat van het toneelpodium en Willem het, stonde op een leer, gewacht tot hi-j deur 't vat naar boven mocht kommen.

Raad van XI: Voor 't eerst treedt een Raad van XI in 't voetlicht in de samenstelling:

• Jo van Bergen
• Jan van Vliet
• Gert van Uum
• Theo Derksen
• Frans Kleinpenning
• Jan Melissen
• Gerrit Kappert
• Theo Kleinpenning
• Jan Varwijk
• Bernard Kraaijevanger
• Hent Rikken

Uitgedost zijn de kersverse Raadsleden met een zwart pak met een.Een groene sjerp (geleend van de Braamtse Schutterij) en een hoed. Eenvoud troef dus. Opvallend is het grote aantal "middenstanders of zakenlieden" die in de Raad van XI zit. 't Is een bonte groep van mensen uit alle hoeken van Zeddam.

Verkleden: De eerste verkleedde stel. De eerste carnavalsavond is een gezellige feestavond. Van enig vorm van carnavalsprogramma is echter nog geen sprake. Iedereen mag verkleed komen als men daar zin in heeft. 't Aantal daarvoor is niet groot: alleen Leo Helmes en zijn vrouw Ria komen als kapitein en matroos!

Dansmarieje: Annie Daals is dansmarieje, Zeddam lams eersta. Zi-j zal 't drie keer doen, alleen. Zijn aanstaande schoonvader Bernard Streuff zit dat niet zo zitten. Carnaval is mooi, maar hij ziet toch liever dat Annie dat dansmarieje spelen achterwege laat.